नागपूर-विदर्भात अचानक थंडीची लाट आली आहे. लोकांना हुडहुुडी भरली आहे. जिकडेतिकडे या थंडीचीच चर्चा आहे. थंडीसोबतच अवकाळी पाऊसही आला आहे आणि या पावसाने रबी पिकांचीही नासाडी केली आहे. ..

संपूर्ण राज्याला ज्याची प्रतीक्षा होती, ती घटना अखेर घडली. गंगेत घोडं न्हालं! शिवसेनाप्रमुख बाळासाहेब ठाकरे यांच्या हिंदुत्वाच्या विचारांना मूठमाती देत, परस्परविरोधी विचारसरणी असलेल्या काँग्रेस-राष्ट्रवादी कॉंग्रेसच्या पाठिंब्याने मुख्यमंत्रिपद उधार घेतलेल्या उद्धव ठाकरे यांनी अखेर परवा सोमवारी मंत्रिमंडळाचा विस्तार केला. या विस्तारावर पूर्णपणे घराणेशाहीची छाप असल्याचे स्पष्ट झाले आहे...

आजच्या चीनमधील शिझियांग (सिकियांग) राज्यात-प्रांतात गत 2,500 वर्षांत डझनावारी राज्ये-साम्राज्ये जन्माला आली, फुलली, फळली व शेवटी लयाला गेली. याहीपेक्षा मागे जातो म्हटले, तर महाभारतात या सिकियांग प्रदेशाला तुषार-तुखार हे नाव दिलेले दिसते. दिग्विजययात्रेत अर्जुनाने हा भाग िंजकल्याचाही उल्लेेख आहे. ..

2019 हे वर्ष- पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि गृहमंत्री अमित शाह यांच्या यशाचे वर्ष म्हणून नोंदले जाईल. या वर्षाच्या मध्यात झालेल्या लोकसभा निवडणुकीत मोदी-शाह यांच्यामुळे भाजपाला अभूतपूर्व यश मिळाले. त्या सार्‍या यशाचे श्रेय या दोन्ही नेत्यांना आहे. 2018 संपता संपता भाजपाला राजस्थान, मध्यप्रदेश व छत्तीसगड या तीन राज्यांत पराभवाला सामोरे जावे लागले होते. ..

विरोधी पक्ष आणि विरोधक बेंबीच्या देठापासून कितीही बोंबलत सुटले असले, तरी केंद्रातले मोदी सरकार देशातील जनतेच्या हितासाठी अनेक कल्याणकारी निर्णय घेत आहे, हे एव्हाना स्पष्ट झाले आहे. मोदी सरकारच्या लोककल्याणकारी योजनांमुळे काँग्रेसया प्रमुख विरोधी पक्षासह राज्याराज्यांतील विविध प्रादेशिक पक्षांच्या पायाखालची वाळू सरकली आहे. ..

झारखंडमधील विधानसभा निवडणुकीचे निकाल भाजपासाठी धक्कादायक म्हणावे लागतील. सध्या निवडणूक निकालाचा जो कल काल सकाळी दिसला, तो कायम राहिल्याने झारखंडच्या रूपात भाजपाला आणखी एक राज्य गमावावे लागले आहे. याआधी मध्यप्रदेश, छत्तीसगड आणि राजस्थानमधील विधानसभा निवडणुकीत भाजपाचा पराभव झाला होता. या मालिकेत आता झारखंडमध्येही भाजपाचा पराभव झाल्याचे दिसते आहे...

विधिमंडळाच्या नागपूर येथील हिवाळी अधिवेशनाचा सोपस्कार आटोपला आहे. अर्धवट सरकार चार दिवस नांदले आणि गेले. हा ‘इव्हेंट’ पार पडला तो अर्थात प्रशासनाच्या इतक्या वर्षांच्या अनुभवामुळेच. अगदी वैदर्भीय भाषेतच सांगायचे झाल्यास, बाकी तामझाम चांगला होता. म्हणजे नेहमीच्या पठडीतला होता. लहान मुलंही भावला-भावलीच्या लग्नाचा खेळ खेळायची; तेव्हा त्यात मोठीही नकळत सामील व्हायची आणि मग माहोल अगदी खर्‍या लग्नासारखा उभा राहायचा...

या ‘भारुडा’च्या माध्यमातून विरोधी पक्षनेते देवेंद्र फडणवीस यांनी अधिवेशनादरम्यान, राजकीय अपरिहार्यतेतून एकत्रित आलेल्या तीन पक्षांच्या या सरकारच्या एकूणच अगतिकतेचा पाढा वाचून दाखवीत सरकारवर जोरदार हल्ला चढवला. मागील काळात भाजपासोबत सत्तेत असताना शिवसेनेने ‘शेतकर्‍यांचा सातबारा कोरा करा’, ‘कर्जमाफी नाही कर्जमुक्ती करा’, ..

श्रीलंकेच्या नुकत्याच पार पडलेल्या राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत गोटाबाया राजपक्षा यांनी दणदणीत विजय मिळवला आहे. विजयी झाल्यानंतर अगदी दोन आठवड्यांत परराष्ट्र दौरा आणि पहिल्या विदेश दौर्‍यासाठी भारताची केलेली निवड खूप काही सांगून जाणारी आहे. ..

खरंच कठीण आहे बुवा या देशाचं. इथल्या कथित पुरोगाम्यांचं. विशषेत: मुस्लिम समाजातील कथित धुरीणांचं. सत्तेत भाजपा आली की, लागलीच त्यांना इथे असुरक्षित काय वाटू लागते, आमीरखानच्या बायकोला इथे कायद्याचे राज्य उरले नसल्याचा साक्षात्कार काय होतो, शासकीय पुरस्कार परत करण्याची अहमहमिका काय सुरू होते, सारेच अफलातून आहे...

There is a point at which even justice does injury. सोफोकल्स या विचारवंताचे हे वचन हैदराबाद एन्काऊंटरला नेमके लागू होणारे आहे. हैदराबाद बलात्कार प्रकरणातील चारही आरोपी पोलिस चकमकीत ठार झाले. एक न्याय झाला. मात्र, तरीही या न्यायाने काही गंभीर प्रश्न उपस्थित केले आहेत आणि बहुधा यामुळेच सरन्यायाधीश न्या. शरद बोबडे यांनी या एन्काऊंटरची चौकशी करण्यासाठी एक त्रिसदस्यीय समिती नियुक्त केली असून, सेवानिवृत्त न्यायाधीश न्या. विकास शिरपूरकर या समितीचे अध्यक्ष आहेत. त्यांना सहा महिन्यांत आपला अहवाल सर्वोच्च न्यायालयास ..

सध्या महाराष्ट्रात पंकजा मुंडे आणि एकनाथ खडसे यांच्या बातम्या गाजत आहेत. या दोन्ही नेत्यांविषयी अशा बातम्या पेरल्या जात आहेत की, ते भाजपा सोडण्याचा निर्णय करतील. एकनाथराव खडसे यांनी असा आरोप केला आहे की, त्यांच्या मुलीला निवडणुकीत पाडण्यासाठी भाजपाच्या काही नेत्यांनी प्रयत्न केला. तसेच पंकजा मुंडे यांना पराभूत करण्यासाठी काही भाजपा नेते कारणीभूत आहेत. हे नेते कोण आहेत, याची माहिती त्यांनी भाजपाचे प्रदेशाध्यक्ष चंद्रकांतदादा पाटील यांना दिली आहे. ..

एप्रिल 2019 मध्ये श्रीलंकेची राजधानी कोलंबो व अन्यत्र ख्रिस्ती प्रार्थनास्थळे आणि पंचतारांकित हॉटेलांमध्ये अनेक साखळी बॅाम्बस्फोट घडविण्यात आले. नॅशनल तौहीत जमात या गटावर संशय असला, तरी इतक्या मोठ्या पातळीवर स्वत:च्या भरवशावर विध्वंस घडवून आणण्याची या गटाची क्षमता नाही. ..

राजकीय घटनाक्रम फार विचित्र असतो. नुकत्याच झालेल्या महाराष्ट्र विधानसभेच्या निवडणुकीनंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी- आपल्यासमोर महाराष्ट्रात व केंद्रात सहकार्य करण्याचा प्रस्ताव ठेवला होता. मात्र, तो आपण स्वीकारला नाही, असा गौप्यस्फोट राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष शरद पवार यांनी नुकताच केला. ..

42 वर्षीय बिंदू अम्मीनी या महिलेने शबरीमलै येथील स्वामी अय्यप्पा मंदिरात प्रवेशाचा प्रयत्न केला. परंतु, तो अय्यप्पा भाविकांनी हाणून पाडल्यानंतर अम्मीनी थेट सर्वोच्च न्यायालयात पोहोचल्या आणि आपल्याला या मंदिरात प्रवेशासाठी पोलिस संरक्षण देण्याची मागणी केली. 5 नोव्हेंबरला सर्वोच्च न्यायालयाने त्यांच्या याचिकेवर निर्णय देताना सरन्यायाधीश शरद बोबडे यांनी सांगितले की, 2018 सालच्या सर्वोच्च न्यायालयाच्या ज्या निर्णयाच्या आधारे अम्मीनी मंदिरात प्रवेश करण्यासाठी पोलिस संरक्षण मागत आहेत, तो निकाल काही अंतिम ..

क्रिकेटच्या भाषेत असं म्हणतात, नवा फलंदाज आला की त्याला रुळायला वेळ द्यायला हवा. खेळपट्टीचा मूड आणि त्यानुसार बॉलचा स्विंग यावर त्याचे डोळे खिळायला हवेत... अर्थात, हे चोचले कसोटी क्रिकेटमध्ये चालून जाणारे होते. आताचा जमाना एक दिवसीयच नाही तर थेट वीस-वीसचा आहे. त्यामुळे फलंदाजाला सेट होऊनच खेळपट्टीवर यावे लागत असते. ही गतिमानता केवळ क्रिकेटच्या खेळातच आलेली आहे, असे नाही. ती जीवनाच्या सर्वच अंगात आलेली आहे. गती हे आजच्या जीवनाचे प्राणसूत्र आहे. तुम्ही गतीशी जुळवून नाही घेतले, तर तुमची दुर्गतीच होत ..

विरोधी पक्षनेतेपद हे संसदीय लोकशाहीतील महत्त्वाचे आणि जबाबदारीचे पद आहे. मग ते संसदेतील असो की राज्याच्या विधिमंडळातील. या पदावरील व्यक्तीने सरकारवर कडाडून टीका करणे समजण्यासारखे आहे. नव्हे, विरोधी पक्षनेत्याचे ते घटनात्मक कर्तव्यच म्हणावे लागेल. मात्र, सरकारवर टीका करताना ती औचित्याला धरून तसेच वस्तुनिष्ठ असली पाहिजे. ‘उचलली जीभ लावली टाळूला’ अशा प्रकारची टीका या पदावरील व्यक्तीला शोभणारी नसते. यातून संबंधित व्यक्तीच्या अधीरतेचे म्हणजे उतावीळपणाचे तसेच अप्रगल्भतेचे दर्शन घडते...

राष्ट्रीय नागरिकता नोंदणीची प्रक्रिया पूर्ण करण्याची आणि पुढील पाच वर्षांनंतर या देशात एकही घुसखोर शिल्लक राहणार नसल्याची केंद्रीय गृहमंत्र्याची हमी, ऊर अभिमानानं भरून यावा अशी आहे. पण, सार्‍याच बाबी राजकीय चष्म्यातून बघण्याची, जाती-धर्माच्या चाळणीतून चाळण्याची सवय जडलेल्या राजकारण्यांना त्यातील भल्याचा निचोड काढता येईल कसा? परिणाम हा की, देशहिताच्या या उपक्रमाविरुद्ध तुणतुणे वाजविणे त्यांनी सुरू ठेवले आहे...

आपले अनैतिक संबंध कसे नैतिक आहेत, हे सिद्ध करण्यासाठी, अनैतिक कृत्य करणार्‍यांकडून वाटेल ते दाखले आणि वाटेल तो संदर्भ देऊन, तो कसा योग्य आहे, हे पटवून देण्यासाठी शर्थीचे प्रयत्न केले जातात. वर्षानुवर्षे असेच चालत आले आहे. राज्यातील राजकारणातली परिस्थिती काहीशी अशीच झालेली दिसते. राजकीय अनैतिकतेचा कळस यावेळी गाठला गेला असल्याने, आपण केलेल्या अनैतिक कृत्यांवर पांघरुण घालण्याचा प्रकार आता, निवडणूकपूर्व करार पायदळी तुडवून कॉंग्रेस-राष्ट्रवादीसमवेत नव्या घरोब्याच्या आणाभाका घेणार्‍या शिवसेनेकडून केला जात ..

केरळमधील चर्च सध्या निरनिराळ्या वादात सापडल्याने त्यांना टीकेचे धनी व्हावे लागत आहे. या पार्श्वभूमीवर स्थापन झालेल्या गॅब्रिएल आर्मीकडेही संशयाच्या दृष्टीने बघितले जात आहे. काहींनी गॅब्रिएल आर्मीची गरज काय, असा सवाल उपस्थित केला आहे. या आर्मीचा कुठलाही जातीय अजेंडा नसून, कोणत्याही कॅथॉलिक व्यक्तीस गॅब्रिएल आर्मीमध्ये सहभागी होता येईल, असे चर्चकडून सांगण्यात येत आहे. ..

विचारधारा सोडणार्‍यांची साथ भविष्यात जनताही सोडते, हेही लक्षात घेतले पाहिजे. कारण, विचारधारा हा राजकारणाचा आत्मा समजला जातो. ज्या राजकीय पक्षांचा निवडणुकांमध्ये पराभव झाला आहे वा होतो आहे, त्यांनी आपली चूक कुठे होते आहे, हे नेमकेपणाने समजून घेणे गरजेचे आहे...

बाजवा बनले ‘शटलकॉक!’..

महाराष्ट्रातील जनतेने ज्यांना कौल दिला होता, त्या भाजपा-शिवसेना आणि मित्रपक्षांच्या महायुतीचेच सरकार सत्तेत येणे अपेक्षित असताना, प्रत्यक्षात अभद्र आघाडीचे सरकार सत्तारूढ होणार, हे स्पष्ट झाले आहे. आपल्या हयातीत शिवसेनाप्रमुख दिवंगत बाळासाहेब ठाकरे यांनी सातत्याने कॉंग्रेस-राष्ट्रवादी कॉंग्रेसला गाडण्याची भाषा केली होती. आयुष्याच्या अखेरपर्यंत बाळासाहेबांनी या दोन्ही विरोधकांना गाडण्यासाठी संघर्ष केला. त्या संघर्षात ते 1995 साली यशस्वीही झाले होते. त्यानंतर हयात असेपर्यंत त्यांनी कॉंग्रेस-आघाडीला ..

फिरोज खान यांची नियुक्ती संस्कृत भाषेतील साहित्य, तत्त्वज्ञान, राज्यशास्त्र वगैरे शिकविण्यासाठी झालेली नाही. तसे असते तर कुणीच आक्षेप घेतला नसता. अलिगड मुस्लिम विद्यापीठात संस्कृत विभाग प्रमुख मुस्लिम व्यक्तीच आहे. कुणीही आक्षेप घेतल्याचे ऐकिवात नाही. तिकडे, डॉक्टरेट असलेले फिरोज खान खंत व्यक्त करताना म्हणतात- सारे आयुष्य संस्कृत शिकण्यात गेले. त्याने मी मुसलमान आहे, असे मला कधीही जाणवले नाही. परंतु, आता या वादाने मला ती जाणीव करून दिली आहे. मनात प्रश्न येतो की, कोण बरोबर आहे? फिरोज खान व त्यांची ..

छत्रपती शिवरायांची गणना भारतातील सर्वश्रेष्ठ राष्ट्रपुरूषात होते. निष्ठावंत, कर्तव्यनिष्ठ, असामान्य मुत्सद्दी, रणझुंजार, सेनानायक हे त्यांच्या व्यक्तित्वाचे पैलू आहेत. राष्ट्रीयत्वाच्या भावनेने ते भारलेले होते. त्यांनी समाजापुढे एक जीवनध्येय ठेवले जीवनात श्रेयस आणि प्रेयस काय व प्रसंगी प्राणार्पण करून ध्येय कसे जपावे ..

पुलवामातील दहशतवादी हल्ल्यात आमचे 42 जवान शहीद झाल्यानंतर, संपूर्ण देशात दु:खाची आणि सोबतच संतापाची लाट उसळणे स्वाभाविक आहे. सरकारने पाकिस्तानला उघड शब्दांत सुनावले आहे की, तुम्ही फार मोठी चूक केली आहे, त्याची तेवढीच मोठी किंमत तुम्हाला चुकवावी लागेल...

महाराष्ट्राचं सांस्कृतिक पालनपोषण घडवण्यात सिंहाचा वाटा उचलणाऱ्या पुलं-गदिमा-बाबुजी या तिघांच्या कार्यकर्तृत्वाचा जागर वाईसारख्या गावात होतो, यासाठी ‘त्रिवेणी साहित्य संगमा’चे आयोजक असणाऱ्या महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळाचं अभिनंदन करणं गरजेचं ठरतं...